Wat is Formaldehyde? (HCHO)

We denken vaak dat we in ons huis veilig zijn, vooral als het gaat om de luchtkwaliteit.

Onbewust denken wij dat de binnenlucht wel schoner zal zijn dan de buitenlucht, want buiten heb je te maken met industriegassen, uitlaatgassen etc. Wist je dat de binnenlucht van je woning tot wel 10 maal vuiler kan zijn dan de buitenlucht van uw woning?

Niet alleen je woning natuurlijk, maar elk gesloten ruimte. Woonhuizen, werkruimten, kantoren, schoollokalen, peuterzalen, gebedshuizen etc. zijn allemaal voorbeelden van gesloten ruimten.

Om maar te denken dat we meestal meer tijd binnen doorbrengen dan buiten. Dus als je denkt dat jij weinig te maken hebt met Formaldehyde, lees dan dit artikel om meer te weten over Formaldehyde.

 Wat is Formaldehyde?

De binnenlucht van een gesloten ruimte kan vervuild zijn door vluchtige organische stoffen zoals Formaldehyde, afgekort als VOS of HCHO in het Engels. Formaldehyde is dus één van de vele stoffen waaruit vluchtige organische stoffen bestaan.

Formaldehyde is een organische verbinding dat gevormd wordt door natuurlijke processen en het komt vrij bij stofwisseling. Deze vluchtige organische stof behoort tot de groep van de gevaarlijkste stoffen die zich in de lucht kunnen bevinden.

 Kan je Formaldehyde ruiken?

Formaldehyde is net als de meeste gassen onzichtbaar. Gelukkig heeft deze stof wel een geur. Je kunt Formaldehyde herkennen aan zijn sterke en prikkelende geur. Denk maar aan een lijmstift of viltstift.

Als je in een gesloten ruimte bent met een hoge concentratie van deze stof, dan zal het vertoeven in deze ruimte waarschijnlijk als zeer onaangenaam ervaren worden. Het is daarom goed om je reukzintuigen te vertrouwen.

 Is Formaldehyde schadelijk voor de gezondheid?

Zoals eerder aangegeven is Formaldehyde een gevaarlijke stof. Waarom het eigenlijk een gevaarlijke stof is, zal hier uitgelegd worden.

Regelmatige blootstelling of blootstelling voor een langere tijd aan Formaldehyde kan leiden tot gezondheidsklachten. Gezondheidsklachten die kunnen optreden bij een blootstelling aan Formaldehyde zijn onder andere: irritatie van de neus, hoofdpijn, irritatie in ogen en luchtwegen.

Indien er sprake is van hoge concentraties dan kan het zelfs leiden tot ernstige en blijvende gezondheidsklachten. Daarnaast is het goed om te weten dat Formaldehyde een kankerverwekkende stof is die kanker kan veroorzaken in de neus, luchtpijp (luchtwegen) of leukemie.

Voor rokers is het belangrijk om te weten dat Formaldehyde niet voorkomt in tabaksproducten, maar dat het wel gevormd wordt door de verbranding van de additieven die daarin voorkomen. Iemand die rookt krijgt dus ook een zekere mate van Formaldehyde naar binnen en een meeroker in mindere mate. Daarnaast kan Formaldehyde de afhankelijkheid van roken vergroten, waardoor de roker steeds vaker en meer zal willen roken. We weten allemaal dat roken ook kan leiden tot gezondheidsklachten.

 Waar komt Formaldehyde vandaan?

Om ervoor te zorgen dat jij zo min als mogelijk te maken hebt met deze schadelijke vluchtige organische stof (VOS), is het goed om te weten wat de bronnen zijn van Formaldehyde.

Je kunt een onderscheid maken in bronnen die constant deze stof uitstoten en dan weer andere bronnen die met pieken een invloed hebben op de Formaldehyde van de binnenlucht.

Hierbij speelt de temperatuur van de ruimte ook een belangrijke rol. Als de temperatuur binnen een ruimte toeneemt, dan stijgt de mate van uitstoot van Formaldehyde ook door deze bronnen.

Bronnen met een constante uitstoot van Formaldehyde:

  • Bouwmaterialen
  • Tapijt
  • Textiel zoals gordijnen, bankstelbekleding etc.
  • Houtpanelen
  • Vloerbedekking
  • Meubels gemaakt van vezel – of spaanplaten zoals stoelen, kasten, tafels, keukens, nachtkasten, bedden etc.
  • Behangpapier
  • Verf

Bronnen die pieken veroorzaken in de Formaldehydegehalte van de binnenlucht:

  • Schoonmaakmiddelen
  • Koken
  • Aanmaken van kaarsen of wierook
  • Roken
  • Luchtverfrissers
  • Verschillende cosmetica

Limietwaarden voor Formaldehyde

Als de luchtkwaliteit gemeten wordt, dan wordt het uitgedrukt in mg/m3 of ppm (parts per million). Door de overheid worden er grenswaarden vastgesteld die voor eigen belang niet overschreden moeten worden. Zo is de limiet voor Formaldehyde:

Thuis:                         0,08 mg/m3

Bouw/industrie:         0,10 mg/m3

De overheid wilt in het jaar 2021de limiet aanpassen.

 Hoe kan je Formaldehyde meten?

Met een speciaal apparaat of meetinstrument kun je weten hoe de luchtkwaliteit van de omgeving is waarin jij zoveel tijd doorbrengt. Op zo een manier weet jij als je nou wel of niet in een gezonde leefomgeving bent.

Je kunt een Formaldehyde meter kopen of huren als je zelf de meting wilt doen, of je kunt ook een professioneel bedrijf laten komen om de meting te doen. Afhankelijk van het apparaat kun je soms ook andere vluchtige organische stoffen meten. Zo een meting heet dan een multifunctionele luchtkwaliteitsmeting waarbij een aantal stoffen gemeten worden zoals fijnstof, en totale VOS.

Wanneer is het nodig om zo een meting te doen? Je kunt dat zo vaak laten doen als je wilt, maar het is zeker aangeraden voor preventie tegen gezondheidsklachten of bij onzekerheid van uw ventilatie-, klimaat- of afzuigsysteem. Voor werkgevers kan dit ook regelmatig gedaan worden om een gezonder werkmilieu te creëren.

Met een gezonder werkmilieu kun je een positieve bijdrage leveren aan de gezondheid van je personeel wat weer als resultaat kan hebben dat het ziekteverzuim afneemt en dat het personeel gemotiveerder te werk gaat (hogere productiviteit). Hierbij denk je ook nog aan een analyse naar luchtvervuiling door machines en printers. Verder kun je een luchtkwaliteit meting laten doen bij het opleveren van nieuwbouw gebouwen.

Het is gekend dat je bij een nieuwbouw dikwijls te maken hebt met Formaldehyde problemen. Daarnaast is het zeker aangeraden om regelmatig een meting m.b.t. de luchtkwaliteit te verrichten op locaties waar er een hoge hygiëne norm is zoals zorgcentra, scholen, tehuizen etc.

De meting kan afhangen van factoren zoals de locatie, de populatie, hoe groot de ruimte is, is er een ventilatiesysteem aanwezig of niet etc.

Hoe kan je Formaldehyde in je huis voorkomen?

Het is eigenlijk niet te vermijden dat je met Formaldehyde te maken zal hebben in je huis. Toch kun je wel letten op enkele punten zodat je minder te maken hebt met deze gevaarlijke stof.

Enkele tips:

  • Zo is het van belang dat er goed wordt om gegaan met schoonmaakmiddelen/chemische producten of pesticiden. Lees altijd eerst de gebruiksaanwijzingen en overschrijdt de hoeveelheid niet dat geadviseerd wordt. Je kunt bijvoorbeeld ook erop letten dat je steeds minder van deze producten gebruikt of alleen wanneer hoognodig.  Vervang chemische schoonmaakmiddelen met biologische producten. Een goed voorbeeld hiervan is de combinatie van citroen en natriumbicarbonaat (baking soda). Mocht je toch andere schoonmaakmiddelen nodig hebben, dan wordt geadviseerd om steeds meer milieuvriendelijke producten aan te schaffen.
  • Ook bij bouwmaterialen kunnen er bewustere keuzes gemaakt worden. Zo heb je bijvoorbeeld verf dat minder formaldehyde bevat dan andere concurrenten.
  • Indien je het kunt permitteren, koop een goede luchtreiniger om verzekerd te zijn van een betere luchtkwaliteit en een gezonde leefomgeving. Afhankelijk van het apparaat en dankzij moderne filtertechnieken, kun je de lucht tot wel 99% reinigen van bacteriën, allergenen, schimmels, maar ook schadelijke stoffen zoals Formaldehyde en TVOC’s (alleen met active koolstoffilter). Dat is zeker de investering waard, vooral voor locaties waar je weet dat je veel tijd doorbrengt zoals je huis.
  • Een heel erg gemakkelijke manier is door de ruimte regelmatig te ventileren. Dat kun je doen door gebruik te maken van een ventilatiesysteem. Gelukkig zijn er ook manieren die absoluut geen cent kosten. Je kunt ook gewoon de ramen regelmatig opengooien (indien die aanwezig zijn) en de ruimte ventileren met frisse lucht.
  • Laat de luchtkwaliteit van je woning regelmatig meten en controleren om zeker te zijn van een gezond leefmilieu.